Autyzm: Jakie są wczesne zachowania dzieci, które mogą zaniepokoić rodziców?

Autyzm, czyli zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD), to złożone zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na sposób, w jaki dziecko komunikuje się, postrzega świat i wchodzi w interakcje z otoczeniem. Wczesne rozpoznanie objawów autyzmu jest kluczowe, ponieważ umożliwia szybkie wdrożenie terapii, co może znacząco poprawić rozwój dziecka. W tym artykule omówimy wczesne zachowania dzieci, które mogą zaniepokoić rodziców i skłonić ich do konsultacji ze specjalistą.

 

Czym jest autyzm i dlaczego wczesna diagnoza jest ważna?

Autyzm to zaburzenie, które wpływa na funkcjonowanie mózgu, a jego przyczyny mogą mieć podłoże genetyczne lub środowiskowe. Objawy autyzmu mogą być widoczne już w pierwszych miesiącach życia dziecka, choć najczęściej diagnoza stawiana jest w wieku 2-3 lat. Wczesne wykrycie objawów jest niezwykle istotne, ponieważ mózg małego dziecka jest bardzo plastyczny, co oznacza, że odpowiednia terapia może znacząco wpłynąć na jego rozwój

.

Wczesne objawy autyzmu – na co zwrócić uwagę?

Rodzice są pierwszymi osobami, które mogą zauważyć niepokojące zachowania u swojego dziecka. Warto zwrócić uwagę na następujące symptomy:

1. Problemy z kontaktem wzrokowym

Dzieci z autyzmem często unikają kontaktu wzrokowego. Mogą nie patrzeć w oczy rodzicom podczas karmienia, zabawy czy rozmowy. Brak kontaktu wzrokowego jest jednym z pierwszych sygnałów, które mogą wskazywać na zaburzenia ze spektrum autyzmu.

2. Brak reakcji na imię i głos rodziców

Jeśli dziecko nie reaguje na swoje imię, nie odwraca się w kierunku głosu rodzica lub nie wykazuje zainteresowania dźwiękami, może to być powód do niepokoju. Tego typu zachowania mogą wskazywać na trudności w przetwarzaniu bodźców słuchowych, co jest charakterystyczne dla autyzmu.

3. Opóźnienia w rozwoju mowy

Dzieci z autyzmem często mają trudności z rozwijaniem umiejętności językowych. Mogą nie gaworzyć, nie wypowiadać pierwszych słów w oczekiwanym czasie lub całkowicie unikać komunikacji werbalnej. W niektórych przypadkach dzieci mogą mówić, ale ich mowa jest monotonna lub echolaliczna (powtarzanie słów lub fraz bez zrozumienia ich znaczenia).

4. Brak zainteresowania interakcjami społecznymi

Dzieci z autyzmem mogą unikać zabawy z innymi dziećmi, nie wykazywać zainteresowania wspólnymi aktywnościami lub nie rozumieć zasad zabawy. Często preferują samotną zabawę i nie szukają kontaktu z rówieśnikami ani dorosłymi.

5. Nietypowe zachowania sensoryczne

Dzieci z autyzmem mogą wykazywać nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce sensoryczne. Na przykład mogą unikać dotyku, być nadmiernie wrażliwe na dźwięki lub światło, albo wręcz przeciwnie – poszukiwać intensywnych wrażeń, takich jak kręcenie się w kółko czy uderzanie przedmiotami.

6. Powtarzalne zachowania i brak elastyczności

Jednym z charakterystycznych objawów autyzmu są powtarzalne ruchy (np. machanie rękami, kołysanie się) oraz trudności z adaptacją do zmian. Dzieci mogą być bardzo przywiązane do rutyny i reagować niepokojem na każdą zmianę w otoczeniu.

7. „Zbyt grzeczne” niemowlę

Niektóre niemowlęta z autyzmem mogą być postrzegane jako „zbyt spokojne” – rzadko płaczą, nie domagają się uwagi rodziców i sprawiają wrażenie, jakby były całkowicie samowystarczalne. Choć takie zachowanie może wydawać się pozytywne, w rzeczywistości może być sygnałem problemów rozwojowych.

Kiedy zgłosić się do specjalisty?

Jeśli rodzice zauważą u swojego dziecka którykolwiek z powyższych objawów, warto jak najszybciej skonsultować się z pediatrą lub specjalistą w zakresie rozwoju dziecka. Wczesna diagnoza pozwala na wdrożenie terapii, która może znacząco poprawić jakość życia dziecka i jego rodziny.

 

Autyzm to zaburzenie, które może objawiać się na wiele różnych sposobów, dlatego tak ważne jest, aby rodzice byli świadomi wczesnych sygnałów ostrzegawczych. Brak kontaktu wzrokowego, opóźnienia w rozwoju mowy, unikanie interakcji społecznych czy powtarzalne zachowania to tylko niektóre z objawów, które mogą wskazywać na autyzm. Wczesne rozpoznanie i terapia są kluczowe dla dalszego rozwoju dziecka, dlatego nie należy ignorować żadnych niepokojących zachowań. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się ze specjalistą – lepiej działać wcześniej niż później.